Nsala

Kusuka e Wikipedia
Nsala
Mbanzu Masala
Switirhisiwa Mafurha · Tihunyi

Nsala (Strychnos spinosa kumbe Bambara: Kankoroba) i nsinya lowu kumeka e nkaveni na dzonga wa tiko-nkulu ra Afrika. Nsinya lowu wutswala Masala, kunga mbandzu wo nyanganya wuthlela wubhava nyana naswona wuthlela wuva na tinyungi to nononhwa. Wu veka swiluva swa rihlaza-ro Basa eku heleleni ka marhavi ya wona. Mbhandzu wa wona wutala ku huma endzhaku ka timpfula leti kulu naswona wa yelana na The fruits tend to appear only after good rains. Nsinya lowu i makwavo wa Nkwakwa wale khwatini (Strychnos nux-vomica), lowu ngana vuxungu bya strychnine. Muvala wa Sala i wa xitshopana loko wu vupfa. Swiharhi swo fana na timfenhe, tihavu, makhumba na timhunti swi rhandza mbhandzu lowu swonghasi.

Kuhangalaka[Lulamisa | edit source]

Nsinya lowu wu kumeka ngopfu e misaveni leyi ngana mati. Wa kumeka e makhwatini ya mananga, naswona wuthlela wukumeka e ribuweni ra Kapa ra vuxa-dyambu kufikela e Natala, kuya e nwalungwini e Mzambhiki, e Swazini, Zimbabwe, Botswana, Namibiya na Angola, nsawona wa kumeka nale xihlaleni xa Madagaska.

Matirhisele[Lulamisa | edit source]

Nsinya lowu ixihlovo xa swakudya e Afrika, naswona mbhandzu wa kona wu ngapfuneta mphakelo wa swakudya, ngopfungopfu e matikweni-xikaya.[1]

  • Tihunyi ta Nsala tinga tirhisiwa kuvatla. Tihunyi leti ta tirhisiwa ku endla mbhinyo wa swikomu.
  • Nsinya lowu waha ku byariwa e tikweni ra Israyele leswaku wupfuneta eka mphakelo wa swakudya.
  • Masala matirhisiwa ngopfu ematiko-xikaya kupfuneta mphakelo wa swakudya hinkarhi wa ndlala."[2]

Swiyelanisi[Lulamisa | edit source]

  1. National Research Council (2008-01-25). "Monkey Oranges". Lost Crops of Africa: Volume III: Fruits. Lost Crops of Africa 3. National Academies Press. ISBN 978-0-309-10596-5. Retrieved 2008-07-25. 
  2. Henri-Alexandre Junod, The life of a South African tribe - Vol 2, Page 17