Xihahlu

Xihahlu a xi ri na mintirho yo hlawuleka, tani hi muako wa le kaya, ku hlayisa tihuku ti nga dyiwi hi swihadyana swo fana na vamanghovo, Magama na swiharhi swin’wana. Matandza ya tihuku na wona a ya hlayiseka swinene exihahlwini hikuva timbyana na swihadyana swin’wana a swi nga ya fikeleli.^[1]^[2]

Maakelo ya Xihahlu

Muaki wa xihahlu u sungula a cela makhele ya khumembirhi ya enta nyana leswaku timhandzi leti nga ta hoxeteriwa emakheleni ti ta tiya loko ti gandiwa hi misava. Loko makhele ya lulamisiwile ku ya hoxeteriwa timhandzi ta swiphandzi hi yin’we-yin’we ti ri karhi ti gandliwa ti tiya. Endzhaku u teka timhandzi ta ntsevu to bumbula nyana a ti hingakanyela eka leta swiphandzi, loko a heta a teka leto lala to ka ti nga kwamuleriwangi byewu a nanekela kwale henhla etshakweni ra xihahlu. Loko a hetile u teka rimbalelo a boha timhandzi ta swiphandzi na leto nanekela hi byewu byo tsakama swi tiya, a tlhela a boha rimbalelo ra le xikarhi na ro hetelela a koma le henhla. Kutani a saha timhandzi kwale henhla ti ringanana.^[1]

Mafulelelo ya xihahlu

Mufuleri wa xihahlu u sungula a teka tipala a ti hlanganisa hi tinhloko hi hala ku nga vatliwa a boha hi byewu swi tiya swinene. Endzhaku a teka timbalelo to betsa a sungula ku betsa, a sungula ehansi ka lwangu ku ya fika exinhlungwanini a ri karhi a boha hi byewu swi tiya. Naswona loko a fika exihlungwanini u tsondzela byewu a vuyavuyisa leswaku swi ta tiya. Loko a heta ku betsa timbalelo u phuphutela byanyi leswaku a ta luka makenya, ku ringana xihahlu lexi a lavaka ku fulela xona. Loko ya herile ku lukiwa u famba a ya tsondzela ehenhla ka timbalelo a ri karhi a lulama na tona ku kondza a ya fika exinhlungwanini a tsondzela hi makenya a vuyavuyisa leswaku mati ya nga ngheni loko ku na mpfula a tlhela a tiyisa hi byewu.^[1]

Swin'wana

Xihahlu a xi ri xa nkoka ngopfu hikuva tihuku leti tshamaka exihahlwini hambi ti nga funghiwangi a ti lahleki ti hlayisekile. Tihuku leti a ti tshama exihahlwini a ti nga dyi xin’wana ni xin’wana a ti dya leswi a ti nyikiwa swona.

 "Tihuku a ta ha endleriwi swihahlu swa xivumbeko xa xintu xa Vatsonga lexi xa ku akiwa emoyeni xi yimisiwa ehenhla ka timhandzi ku sivela tihuku ku va ti fikeriwa hi swihadyana leswi dyaka tihuku." -- Mhinga^[2]

Mintshaho

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 Malabela NM,Nkanelo wa maakelo, mahlayiselo ni mintirho ya tindlu ta ndzhavuko ta vatsonga, University of Limpopo - 2015
↑ ^2.0 ^2.1 Mhinga M.E,Nkucetelo wa vukreste eka mafambisele ya muti wa ndhavuko wa vatsonga, University of Limpopo - 2012

[ph1-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 Malabela NM,Nkanelo wa maakelo, mahlayiselo ni mintirho ya tindlu ta ndzhavuko ta vatsonga, University of Limpopo - 2015

[ph2-2] 2.0 ^2.1 Mhinga M.E,Nkucetelo wa vukreste eka mafambisele ya muti wa ndhavuko wa vatsonga, University of Limpopo - 2012

[1]

[2]