Wasi

Kusuka e Wikipedia
Muvala wa Wasi
Muvala wa Wasi

Muvala wa Wasi i wun'wana wa mivala yi nharhu ya masungulo leyi tirhisiwaka eka nongonoko wa mavala ya vu pfapfarhuti, ku hlanganisa na nongonoko wa mavala wa RGB. Wu kumeka e xikarhi ka muvala wa vhangazi na wa rihlaza eka nxaxamelo wa magandlati ya rivoningo. Mahlo ma vona muvala lowu loko rivoningo riri na magandlati ya kwalomu ka 450 kuya eka 495 wa tinanomitara. Xibakabaka lexi pfumalaka ma papa, na tiva leri entenke swi vonakala swiri swa muvala wa wasi hikwalaho ka ku hangalaka ka miseve ya dyambu.

Muvala wa wasi i muvala wa nkoka eka swa ta vutshila na vusaseki kusukela khale ka khaleni. Maribye ya lapis lazuli lawa a mari ya muvala wa wasi, ama tirhisiwa tani hi vuhlalu byo saseka e Egipta wa khale, naswona endzhaku ka swona hi nguva wa kuvonakala e Yuropa, ama tirhisiwa ku endla muvala wa wasi-lwandle lowu a wu koxa ntsengo ya lehenhla swinene. Va pfapfarhuti va ma chayina a ava tirhisa maribye ya muvala lowu leswaku va endla pende ro sasekisa swibye hi muvala lowu. Eka nguva ya le xikarhi ya matumu ya tiko-nkulu ra Yuropa, vapfapfarhuti a va rhandza ku sasekisa mafasitere ya tikereke ta vukhongeri. Wasi wo zhwihala wu tirhisiwek ngopfu eka swa'ambalo swa vusocha, kasi hi malenmbe xidzana ya vu 20, wu tirhisiwe ngopfu eka swambalo swa vamambindzu kufana na ti sudu. Leswi muvala lowu wu yelanisiwaka na vun'we, wu langhiwe tani hi muvala wa mujeko ya matiko lama hlanganeke na wa Nhlangano wa matiko ya Yuropa.[1]

Nhlahluvo wa mavonele ya vanhu e Amerikha na Yuropa makoba leswaku muvala wa wasi wu yelanisiwa na vun'we, kutshembeka, xitshembo, mphuka, laha kunga heriki, xirhami naswona hi minkarhi yin'wana gome.[2] E Amerikha na Yuropa, nhlanhluvo wa mavonele ya vanhu wu paluxe lesaku muhlovo lowu wu rhandziwa ngpfu hi vanhu va xinanun na vaxisati hi kwalomu ka xa mbirhi xa ntsengo.[3] Nhlahluvo wolowo wu thlele wu komba leswaku muvala wa wasi wu yelanisiwa na vununa, naswona wu thlela wu yelanisiwa na vuthlarhi, vutivi, ku dzika ka mi ehleketo.[2]

Mintshaho[Lulamisa | edit source]

  1. Michel Pastoureau, Bleu – Histoire d'une couleur
  2. 2.0 2.1 Heller 2009, p. 24.
  3. Heller 2009, p. 22.