Rirhandzu

Kusuka e Wikipedia
Mfungo wa nthlaveko wa rirhandzu
Pierre Auguste Cot (1873)

Rirhandzu i nxaxamelo wa minthlaveko na xiyimo xa miehleketo, leyi hakanyingi yinga na matimba, kusukela eka vunakulori lebyi enteke kufikela eka ntsako lowu tolovelekeke. Xikombiso xa nxaxamelo wa minthlaveko ya rirhandzu hileswaku rirhandzu ra manana rahambana eka rirhandzu exikarhi ka mpatswa rithlela rihambana na rirhandzu ra swakudya. Hiku olova, rirhandzu i nthlaveko wa nkokelo wa matitwele ya matimba na ku twanana exikarhi ka vanhu.[1] Rirhandzu ringa thlela riva mfanelo ya vumunhu leyi yimelaka vunene, ntwela-vusiwana, na ntwanano - "Kutshembeka na kunavelela un'wana leswinene".[2] Ringathlela ri hlamusela kutwela na kutsakela vanhu van'wana, munhu hixiyexe kumbe swiharhi.[3]

Vafilosofa va Vagriki vakhale vahlamusele minxaka ya mune ya rirhandzu: Rirhandzu ra munti (storge hi xigriki), Rirhandzu ra vunghana(philia hi xigriki), Rirhandzu ra rimbewu (eros), rirhandzu ra vukwembu (agape). Vatsari va manguva lawa vathlela va hlamisela yin'wana mixaka ya rirhandzu: Rirhandzu ra kunavela, Kutirhandza, rirhandzu ro xixima.[4][5] Rirhandzu rithlela riva na tinhlamuselo ta vukhongeri na vumoya. Matirhisele lawa yotala ma komba kunonoha ka ku hlamusela nthlaveko wa rirhandzu kuhambana na minthlaveko yin'wana.

Rirhandzu hikuya hi mixaka ya rona ri pfuna ku aka vuxaka exikarhi ka vanhu, naswona ritlanga xiphemu lexi kulu eka swa vutshila na vupfapfarhuti.[6]

Rirhandzu ringa twisiseka tanihi nchumu lowu khomanisaka vanhu naswona wu pfuna ku yisa mahlweni nhlayo ya vona.[7]

Mintshaho[Lulamisa | edit source]

  1. Oxford Illustrated American Dictionary (1998) + Merriam-Webster Collegiate Dictionary (2000)
  2. "Love - Definition of love by Merriam-Webster". merriam-webster.com. 
  3. Fromm, Erich; The Art of Loving, Harper Perennial (1956), Original English Version, ISBN 978-0-06-095828-2
  4. Liddell and Scott: φιλία
  5. Mascaró, Juan (2003). The Bhagavad Gita. Penguin Classics. Penguin. ISBN 0-14-044918-3.  (J. Mascaró, translator)
  6. "Article On Love". Archived from the original on 30 May 2012. Retrieved 13 September 2011. 
  7. Helen Fisher. Why We Love: the nature and chemistry of romantic love. 2004.