Xihlawuhlawu lexi kongomisiweke eka vanhu lava tsandzekaka ku vona muvala

Ku bofa mivala i rito leri tirhisiweke hi vaavanyisi va huvo-nkulu ya le Amerika eka mavonelo yo hlaya lama yelanaka na ku ringana ka rixaka na ku ringana, ngopfu-ngopfu eka dyondzo ya mani na mani. Rito leri ri kombetela eka xiyimo xa vutshunguri xa vubofu bya muvala.

Mianakanyo ya rixaka leyi nga voniki yi nga hlamuseriwa tanihi ku va ni ripfumelo ra leswaku rixaka kumbe rixaka ra munhu a ri fanelanga ku kucetela ndlela leyi munhu yoloye a khomiwaka ha yona etikweni. Leswi swi avanyisiwe hi swiyenge swimbirhi, ku papalata muhlovo na ku papalata matimba. Ku balekela muhlovo i ripfumelo leri hlamuuselaka leswaku vanhu a va fanelangi ku khomiwa ku hambana na vanhu van'wana, kasi ku balekela matimba swi vula leswaku muhlovo wa munhu wo karhi a wu fanelangi ku n'wi sivela ku fikelela nchumu wo karhi.

Eminkarhini yin'wana eka matimu ya le Amerika, vanhu xikan'we na mintlawa ya vona va tirhisile rito leri ku kombisa ku navela kumbe ku hehliwa leswaku tiko leri nga na ntshuxeko endzhaku ka xihlawuhlawu kumbe ntshikelelo. Ri hlamusela na leswaku milawu yi nga pfumeleli xihlawuhlawu. Minkarhi yin'wana swi tiyisisiwile leswaku ku hambana ka milawu ku ya hi vanhu swi endla ku vuhambano byo karhi

Van'wamatimu na vativi va ntshanisano va kanetanile hi ntshembo wa leswaku ku ringana ka vanhu a ku se fikeleriwa.

Eka mavonelo ya huvo-nkulu ya tiko Amerika

Justice John Marshall Harlan u endlile tsalwa ro hambana na ra Plessy v. Ferguson(1896) loko aku: "Vumbiwa bya hina a byi na muvala, naswona a byi tivi kumbe ku tiyiselela mintlawa exikarhi ka vaaka-tiko. Mayelana na timfanelo ta vanhu, vaaka-tiko hinkwavo va ringana emahlweni ka nawu. Loyi a titsongahataka i munghana wa loyi a nga ni matimba swinene. Nawu wu teka munhu tanihi munhu, naswona a wu tekeriwi enhlokweni ndhawu leyi a nga eka yona kumbe muvala wa yena loko timfanelo ta yena ta ximfumo tanihi leswi ti tiyisekisiweke hi nawu wa tiko ti katseka". Miehleketo ya yena yi nga hlamuseriwa tanihi ku vula leswaku, milawu a yi fanelanga ku hambana hambi loko ku ri vanhu va tinxaka to hambana. Mavonelo ya yena a ku nga ri xiboho lexi seketeriwaka hi vanhu vo tala kambe lexi hi nkarhi wolowo a xi ri xa leswaku milawu leyi lavaka xihlawuhlawu xa rixaka a yi pfumeleriwa, yi simeka miehleketo ya leswaku "ku khomiwa hi ndlela leyi hambaneke kambe hi ku ringana" a swi amukeleka hi ku ya hi vumbiwa.

Sweswinyana, marito lawa ya nge ku ri humelerile eka mavonelo ya Huvo-nkulu ya le United States lama katsaka ku teka goza ro seketela, eka mavonelo lama seketelaka ku tekeriwa enhlokweni ka rixaka loko ku kambisisiwa milawu ni vuyelo bya yona.