Lembe

Kusuka e Wikipedia
Xifaniso xi kombisa laha dyambu rivaka kona e mpfhukeni loko u teka xifaniso hi karhi wa siku lowu fanaka lembe hi nkwaro.

Lembe i mpimo wa nkarhi lowu tekiwaka hi misava ku hetisa ndzhendzeleko wa wona emahlweni ka dyambu. Hikwalaho ka ku ndzuluka ka misava, lembe ri fambisana na ku hundza ka tinguva, leti voniwaka hi ku cinca ka maxele, ti awara ta kuvonakala ka dyambu, na ku ku kula kumbe ku tsana ka swimilana na ku nona ka misava yo rima. Kuna tinguva ta mune e misaveni kunga: ximun'wana, ximumu, xixikana na xixika.

Hikwalaho, lembe i ntengo wa nkarhi lowu xungetelaka nhlayo ya masiku lawa misava yi tekaka wona ku hetisa ndzhendzeleko wa yona eka khalendara. Khalendara ya Gregori, kumbe khalendara leyi tolovelekeke, yi kombisa lembe riri na masiku ya 365 wa masiku kumbe 366 eka lembe ravumune eka nhlayo.

Eka ntivo-tinyeleti, lembe ri hlamuseriwa riri na masiku ya 365.25 laha ha rin'we ra wona ringana 86,400 wa ti sekende, leswi hlengeletelanaka kufika eka 31,557,600 wa ti sekende leti kumekaka e lembeni.[1]

Riviti lembe ri thlela ri yelana na lembe ra nguva yo karhi, lembe ra swa timali, lembe ra swa tidyondzo, sweswo-sweswo. Hilaha ku fanaka, riviti lembe ri nga tirhisiwa ku hlamusela ndzhendzeleko wa ti pulaneti tin'wana. Riviti leri ringa ha thlela ri tirhisiwa ku hlamusela nkarhi wo leha swinene, hi xikombiso lembe lerinene, kumbe lembe ra dyandza.[2]

Mintshaho[Lulamisa | edit source]

  1. "SI units". IAU. Retrieved February 18, 2010.  (See Table 5 and Section 5.15.) Reprinted from: Wilkins, George A. (1989). "The IAU Style Manual". IAU Transactions XXB. 
  2. OED, s.v. "year", entry 2.b.: "transf. Applied to a very long period or cycle (in chronology or mythology, or vaguely in poetic use)."