AmaBhungane

Kusuka e Wikipedia
Wun'wana wa vasunguri va AmaBhungane na mufambisi kulobye Stefaans Brümmer na tiphowustara ta va Mail & Guardian ya Afrika Dzonga ku nga nyuziphepha ya vuhaxi bya vhiki, leswi kombisaka switori swa vukungundzwwana bya “Oilgate” eka vuhaxi bya vona bya ti 27 ta Meyi (Mudyaxihi) na ti 5 ta Mhawuri (Agoste) 2005.

Va AmaBhungane i nhlangano wa vatsari va vulavisisi bya mahungu lava langutanaka ngopfu na vukundzwana bya swa tipolitiki eAfrika Dzonga na le ka matiko ya vamakhelwane. Musunguri wa nhlangano lowu u ri vito ra vona ri vula ximfufununu xa vulongo ("dung beetle) hi XiZulu, leri hi rin'wana ra tindzimi ta nkoka eAfrika Dzonga. Va vula leswaku va le ku yimbuleni vulongo bya ku nuherisa fambiselo ra xidimokrasi.”

Vulavisisi bya vona bya manyala ya “#GuptaLeaks” byi yimbule switori swotala eka malembe, switori leswi nga kombisa vukungundzwana lebyikulukumba eka mfumo wa Afrika Dzonga, kasi hi ku endla ntirho wa vona va kume ku amukeriwa ngopfu hi ku nyikiwa masagwati hi mahungu ya vulavisisi bya vona eka swa matsalwa ya mahungu. Swiviko leswi va nga swi humesa swi komba leswo ndyangu wa MaGupta wu”khotse no bvanyangeta mfumo” ku nga state capture hi xinakulobye xa vona na ndyangu wa loyi a a ri Mupresident Zuma, na swona leswi swi vangele ku hluriwa ka ANC eka nhlawulo wa Afrika Dzonga wa lembe ra 2016 eka madorobankulu ya Afrika Dzonga, ku hluriwa ka Zuma tani hi Mupresidente wa African National Congress hi ti 18 N'wendzamhala (Disemba) 2017 na ku huma ka Zuma entirhweni wa ku va nhloko ya mfumo hi ti 14 ta Februwara (Nyenyenyane) 2018. Na swona vatsari lava va mahungu va tlhele va va na xiavo eka ku humesa manyala lama ya tiviwak tani hi Paradise Papers exposé na swiviko swin'wana leswi fambelanaka na swa ikhonomi ya swa tipolitiki eAfrika Dzonga.

Masagwati[Lulamisa | edit source]

Leswi landzaka hi man'wana ya masagwati lama ya nga nyiketiwa va AmaBhungane na swirhokulobye swa ntlawa wa vona:

  • Hi ti 19 Machi (Nyenyankulu) 2018: “Vatsari va va mahungu va 19 va AmaBhungane, va Daily Maverick na va News24, va winile sagwati ra 2017 Taco Kuiper Award hi ku xonga ka ntirho wa vona wa vulavisisi bya mahungu eka ti-emeyili ta ku paluxiwa ka manyala ya MaGupta, leswi tlhelaku swi tiviwa hi vito ra #GuptaLeaks.” Taco Kuiper hi rin'wana ra masagwati lamakulukumba swinene ea vatsari va vulavisisi bya mahungu.
  • Hi 16 Novhemba 2017: va AmaBhungane va avelane hi Sagwati ra lembe ra 2017 Vodacom Journalist of the Year Award eka xiyenge xa swa timali na ikhonomi na va Daily Maverick na va News24 hi nxaxameto wa vutsari bya mahungu ya #GuptaLeaks.
  • Hi ti 28 Juni (Khotavuxika) 2017: vatsari va mahungu Susan Comrie na Craig McKune, va nga valavisisi va mahungu va amaBhungane, va wine sagwati ra lembe ra 2016 Sanlam Financial Journalist of the Year na ra lembe ra swa timali eka swa vutsari bya mahungu va lembe ku nga Online Financial Journalist of the Year awards, hi ku fanana.

Tinoti[Lulamisa | edit source]

Languta na le ka[Lulamisa | edit source]

  • Mass surveillance in South Africa