Tinhlayo-vupimi

Kusuka e Wikipedia
Muyuropa na Muarabhi, vatirhisa tidyondzo ta Nhlayo-Vupimi, hi lembe-xidzana ra vu 15.

Tinhlayo-vupimi (Kumbe Jiyometri yi tekiweke eka rito ra Xigriki; geo- "misava", -metron "ku pima") i rhavi ra dyondzo ya Tinhlayo leyi letelaka hi ta xivumbeko, vukulu, vuakelani, na mpimo wa ndzhawu.

Tidyondzo ta Hlayo-vupimi ti sunguriwe khale loko vanhu valava ku twisisa kuleha, kuanama na vutalo bya swilo.[1] Kwalomu ka malembe-xidzana ya vunharhu, dyondzo leyi ya Nhlayo-vupimi yi tikirhetiwe yithlela yi hleriwa hi Euclid, naswona yi sungula ku tirhisiwa hi dyondzo ya nkoka eka tinhlayo kusukela kwalano.[2] Hlayo-vupimi i dyondzo leyi a yitiviwa kusukela kwalomu ka malembe-xidzana ya vunharhu e tikweni-nkulu ra Indiya, naswona a yitirhisiwa ngopfu eku akeni. Van'wa-vutivi va maIslamu, va yisile emahlweni vutivi bya vagriki eka tidyondzo ta Hlayo-vupimi.[3]

Mintshaho[Lulamisa | edit source]

  1. Boyer.(1991) "Ionia and the Pythagoreans" p. 43 -- Harv
  2. Martin J. Turner,Jonathan M. Blackledge,Patrick R. Andrews (1998).
  3. Thabit. Al-Sabi Thabit ibn Qurra al-Harrani -- MacTutor Biography