Tinhlayo-vupimi
Tinhlayo-vupimi (Kumbe Jiyometri yi tekiweke eka rito ra Xigriki; geo- "misava", -metron "ku pima") i rhavi ra dyondzo ya Tinhlayo leyi letelaka hi ta xivumbeko, vukulu, vuakelani, na mpimo wa ndzhawu.
Tidyondzo ta Hlayo-vupimi ti sunguriwe khale loko vanhu valava ku twisisa kuleha, kuanama na vutalo bya swilo.[1] Kwalomu ka malembe-xidzana ya vunharhu, dyondzo leyi ya Nhlayo-vupimi yi tikirhetiwe yithlela yi hleriwa hi Euclid, naswona yi sungula ku tirhisiwa hi dyondzo ya nkoka eka tinhlayo kusukela kwalano.[2] Hlayo-vupimi i dyondzo leyi a yitiviwa kusukela kwalomu ka malembe-xidzana ya vunharhu e tikweni-nkulu ra Indiya, naswona a yitirhisiwa ngopfu eku akeni. Van'wa-vutivi va maIslamu, va yisile emahlweni vutivi bya vagriki eka tidyondzo ta Hlayo-vupimi.[3]